Denkgroep ‘Behoud de kerk van Lot’ maart 2020.
Beste sympathisanten van de kerk van Lot
Sinds de bekendmaking van de mogelijke hele of gedeeltelijke afbraak van
de kerk en de pastorie zijn heel wat discussies gevoerd en voorstellen gedaan
om dat niet zomaar te laten gebeuren.
Heel wat Lotse verenigingen steunden in november 2013 onze oproep om
inspraak en kansen om op zoek te gaan naar alternatieven. En de ‘Tocht van
Hoop’ in april 2014 bracht veel bezorgde mensen op de been.
In juni 2014 werden door het gemeentebestuur uit een grote groep
geïnteresseerden 6 afgevaardigden aangeduid (onder de benaming denktank ’Behoud
de kerk van Lot’) om de evolutie van dit dossier op te volgen. Onze
doelstelling was om het kerkgebouw zoveel mogelijk intact te behouden, liefst
een ‘stille ruimte’ te garanderen ter compensatie voor het verlies van de kerk,
en een oppervlakte voor te behouden ten behoeve van de verenigingen.
De werkgroep ‘Behoud de Sint-Jozef kerk Lot’ heeft op dd. 30/12/2014 een
brief gericht naar de burgemeester en de schepen van patrimonium van de
gemeente Beersel met een opsomming van opmerkingen en verwachtigingen naar
aanleiding van de opmaak van een eerste ontwerp ruimtelijk uitvoeringsplan
(RUP) ‘Kerk en pastorie van Lot Beersel’ (*).
Hieronder een uittreksel :
….
B. In ondergeschikte orde: opmerkingen/bedenkingen m.b.t. het ontwerp
RUP Kerk en Pastorie van Lot
( hierna “RUP”)
…..
2. Het RUP mag geen blanco cheque zijn voor projectontwikkelaars en moet
voldoende garantie bieden voor een kwaliteitsvolle herbestemming met respect
voor het erfgoed en de buurt. Het doel mag niet zijn zoveel mogelijk geld
trachten te halen uit de verkoop van de Kerk en de pastorie. Het uitgangspunt
moet zijn: het met respect omgaan van erfgoed waar de Lotse dorpsbewoners
generatielang hun eredienst hebben kunnen beleven en door de gemeenschap geld is
ingestoken.
…..
6. Dient dus absoluut behouden te blijven:
•
De kerk in zijn geheel.
•
Alle architectonische kwaliteiten van het kerkgebouw.
•
De volledige schil van het kerkgebouw zijnde dak en buitenwanden zowel
aan de binnenzijde als aan de buitenzijde en niet alleen aan de straatzijde
maar volledig rondom.
•
De steunberen
•
De glasramen.
•
De plaats van de toegangsdeuren.
•
Andere elementen: de klokken, preekstoel, orgel, doopvont, altaar,
kruisweg, enz... .
7. Voor de nieuwe structuren (wanden en vloeren) moet steun gezocht
worden in de bodem en niet in de buitenwanden (behoudens daar waar geen
raampartijen zijn). Een zekere afstand moet behouden blijven t.o.v. de
buitenwanden zodat het aspect van een kerkgebouw behouden blijft. Voorstel om
de oppervlakte van de nieuwe vloeren te reduceren tot bvb.3/5 van de totale
oppervlakte (gemeten tussen de binnenzijde v/d buitenwanden).
8. Vanuit de Lottenaren is er een sterke wens om in het gebouw te
blijven voorzien in een stilteruimte met een minimale oppervlakte van 100 à 150
m². De huidige sacristie kan hiervoor dienen. Indien het niet mogelijk is om
dit bij RUP op te leggen, dan dient overwogen om dat (kleine) deel van de Kerk
niet
te verkopen en het met dat doel ter beschikking te stellen aan de Lotse
gemeenschap
9. Er dient een kwalitatieve invulling gegeven worden die rekening houdt
met het feit dat dit een religieus gebouw was.
10. Het oud-strijders standbeeld gelegen langs de Pastoriestraat mag
niet afgebroken worden en dient bij voorkeur ter plaatse te blijven staan. Bij
afbraak dient het opnieuw in Lot op een centrale plaats geplaatst te worden als
respect en eerbied voor onze Lotse oud-strijders. …..
Tal van vergaderingen met het gemeentebestuur en zijn afgevaardigden van
de diensten ruimtelijke ordening en patrimonium, het studiebureau, de
projectontwikkelaar met zijn architect, de afgevaardigden van het bisdom en
onroerend erfgoed…ea. vonden plaats op het gemeentehuis. Omdat de besprekingen
in besloten kring werden gehouden werd aan de deelnemers discretie gevraagd om
de communicatie intern te houden en niet te bespreken met de achterban.
Om de samenkomsten efficiënter te laten verlopen werd nadien nog slechts
één afgevaardigde van onze denkgroep aangeduid om deel te nemen aan de
vergaderingen van de stuurgroep/ beoordelingscommissie.
Om op zoek te gaan naar een geschikte projectontwikkelaar heeft het
gemeentebestuur in september 2015 een ‘Beschrijvend document’ opgemaakt voor de
‘Aankoop en ontwikkeling van de kerksite te Lot’ (*). In dit document zijn
minimale publieke eisen bepaald waaraan de projectontwikkelaar zich dient te
houden,nl.:
A. Het maximale behoud van de kerk. Hierbij zijn noodzakelijke
structurele werken die de symboolfunctie van de kerk niet aantasten mogelijk.
Er dient rekening te worden gehouden met het advies van het aartsbisdom
Mechelen-Brussel.
B. Voor de kerksite kan de visie van het agentschap onroerend erfgoed
meebepalend zijn.
C. De volledige eigendom van een ‘casco ruimte’ van ca. 150 m2. De
toegankelijkheid van het publiek is van essentieel belang.
D. De ter beschikking stelling van een ‘stille ruimte’, toegankelijk
voor de dorpsgemeenschap.
Eén projectontwikkelaar heeft zich aangeboden. Zo resulteerden de
onderhandelingen uiteindelijk tot een eerste plan in augustus 2016 met daarin
naast een wooncentrum en assistentieflats, ook
•
In het voorste deel van de kerk (het koor) komt een een ‘stille ruimte’
van 150 m2 en een ‘casco ruimte’ van 203 m2 toegankelijk voor de verenigingen;
•
In het achterste deel van de kerk (het schip) voorziet men een open
geheel deels ingevuld met semi-publieke ruimtes (foyer, cafétaria, restaurant…)
met vides zodat de originele wanden en ramen van een groot deel van het
kerkgebouw zichtbaar zouden blijven;
•
De afbraakwerken aan de kerk beperken zich tot de middenbeuk
(dwarsschip) en de aanbouwen achteraan rechts (oa. de sacristie).
Deze voorstellen gingen duidelijk in de goede richting (met als
hoofdfunctie een woonzorgcentrum) en met ook het behoud van het grootste
gedeelte van de kerk en de pastorie.
Echter na de opmaak van het ‘Ruimtelijk Uitvoerings Plan (RUP) kerk en
pastorie van Lot’ (dd. 30 mei 2018) werden de plannen van de
projectontwikkelaar plots drastisch veranderd, waaronder:
•
De hoogte van het wooncentrum werd opgetrokken tot de nokhoogte (20m)
i.p.v. de kroonlijsthoogte (10m). Het oorspronkelijke volume van ongeveer 26
211 m3 werd gewoonweg verdubbeld tot meer dan 50 000 m3. Daardoor is de
nieuwbouw te dominant aanwezig tegenover de kerk en het straatbeeld en de
leefomgeving;
•
De ‘stille ruimte’ werd verminderd tot ongeveer 65 m2 en gelegen op de
1ste verdieping ingekapseld in het wooncentrum en niet makkelijk bereikbaar
voor de inwoners van Lot, zeker niet voor wie niet goed te been is. Absurd en
asociaal;
•
De ruimte voorbehouden voor de verenigingen werd niet meer voorzien;
•
Zeven grote kerkramen in het achterste deel van de kerk werden vervangen
om binnen in de kerk bijkomende kamers te creëren.
De laatste vergadering van de stuurgroep/beoordelingscommissie waarop de
afgevaardigde van de denktank werd uitgenodigd dateert van 5 december 2018. In
januari 2019 werd door de denktank een nota opgemaakt, verzonden/gemaild naar
het gemeentebestuur en de diensten van ruimtelijke ordening en patrimonium met
de vraag te hopen dat onze eisen zouden worden ingewilligd, echter zonder
gevolg (*).
Vooraleer een gemeentebestuur een omgevingsvergunning aflevert dienen
verschillende ‘verplichte adviezen’ aangevraagd, oa. ook aan het ‘Agentschap
onroerend erfgoed’. Vermits zowel de kerk alsook de pastorie opgenomen zijn op
de ‘Lijst van bouwkundig erfgoed van de provincie Vlaams-Brabant’ is dit advies
van uitermate groot belang en tevens meebepalend voor de toekenning van een
vergunning (zie ook het ‘Beschrijvend document’ opgemaakt door
het gemeentebestuur in september 2015).
Welnu, het ‘Agentschap onroerend erfgoed’ stelde op dd. 16/08/2019 via
het omgevingsloket de gemeente in kennis dat er geen advies vereist is….
Onbegrijpelijk!
Daarom (om al de hierboven opgesomde redenen) hebben wij beroep
ingesteld tegen de ‘Omgevingsvergunning’ (referte OMV2019100621) die aan de
projectontwikkelaar werd afgeleverd bij besluit door het ‘College van
burgemeester en schepenen van Beersel’ op 2 oktober 2019 (*). Samen met onze
bezwaren betreffende het aantal kamers en assistentie-woningen hebben wij onze
bemerkingen via de procedure van een ‘Omgevingsvergunningsberoep’ (dd.
08/11/2019) ingediend bij de Deputatie van de provincie Vlaams-Brabant (*). De
bevoegde ‘Provinciale omgevingsambtenaar’ heeft onze bezwaren uitgebreid
onderzocht.
Zijn conclusie, gepubliceerd op 14 januari 2020, was om de aanvraag voor
stedenbouwkundige handelingen ingediend door de projectontwikkelaar te
weigeren omdat het niet voldoet aan het RUP. De conclusie van de provinciale
omgevingsambtenaar is duidelijk nog veel ingrijpender dan de bezwaren ingediend
door de denktank ‘Behoud de kerk van Lot’.
CONCLUSIE van de provinciale omgevingsambtenaar : De aanvraag komt niet
in aanmerking voor vergunning om volgende redenen :
-De aanvraag voldoet niet aan het RUP:
o
Er werd geen motivatienota erfgoed toegevoegd aan het dossier;
o
De kroonlijst van het nieuwbouwvolume kan niet hoger zijn dan de
kroonlijst van de kerk, wat ongeveer 10 m is. Er werd een volume met plat dak
met een hoogte van meer dan 20 m voorzien;
o
De voorzetramen doen afbreuk aan het architecturaal karakter van de
kerk, zoals beschreven in de erfgoedwaarden volgens het RUP;
o
Het nieuwe gebouw is zeer dominant aanwezig in beide straten, waardoor
de verhouding tussen de hoge kerk en de lage woningen verloren gaat. Bijgevolg
wordt de harmoinie aangetast;
o
De belemmeringshoek van 45° op 2 m hoogte wordt niet gevolgd. Zowel de
meergezinswoning als het woonzorgcentrum valt buiten dit kader;
o
Er wordt niet voldaan aan de groenindex van 35% en de groenzones zijn te
weinig kwalitatief, noch publiek doorwaadbaar;
-Door de meergezinswoningen op 1,90 m van de zijdelingse perceelsgrens
in te planten, wordt het aanpalende perceel te zwaar belast en worden de
toekomstige bebouwingsmogelijkheden hier sterk beperkt;
-De voorzieningen voor het stallen van voertuigen (zowel voor
personenwagens als fietsen) zijn kwalitatief onvoldoende op vlak van maatgeving
en comfort.
Toen onze bezwaren nadien beoordeeld werden door de Deputatie van de
provincie Vlaams-Brabant werd ons ingediend beroepsschrift niet aanvaard en als
‘onontvankelijk’ beschouwd omdat onze denkgroep ‘Behoud de kerk van Lot’ als
een feitelijke vereniging geen rechtspersoonlijkheid heeft! Wij hebben dit
‘Besluit van de Deputatie van Vlaams-Brabant’ (dd. 23/01/2020) ontvangen op
20/02/2020 (*). Dit werd een zware ontgoocheling.
Het onbegrijpelijke (en intrieste tegelijk) is het feit dat het
gemeentebestuur zelf bij monde van zijn advocaat dit op de hoorzitting van de
Deputatie gepleit heeft. Hieronder een uittreksel uit het pleidooi van de
advocaat :
…..Het college van burgemeester en schepenen licht toe……De dorpsraad
heeft alleen beroep ingesteld als
dorpsraad en niet als particulieren. De dorpsraad is niet
procesbekwaam…..
Wie is die dorpsraad??.
Hierop besluit de deputatie :
…..dat de Denktank ‘behoud de kerk van Lot’ een feitelijke vereniging
betreft en bijgevolg geen rechtspersoonlijkheid heeft, zodat het beroep
ingediend namens de denktank onontvankelijk is….
Effectief, wij hebben ons beroepsschrift als particulieren ondertekend
maar blijkbaar de fout gemaakt om erbij te vermelden dat ‘’wij leden waren van
de denktank ‘Behoud de kerk van Lot’ en dit om de inspraak van de plaatselijke
bevolking te waarborgen en de nodige adviezen te
geven.”
Nu dit voor ons negatief besluit genomen is kunnen wij nog wel in hoger
beroep gaan bij de ‘Raad voor vergunningsbetwistingen’!
Maar …
gezien de grote kosten die aan deze procedure verbonden zijn (zoals een
advocatenbureau inschakelen, geldboetes omwille van schadeverlies…) en gezien
wij gewoon een vrijwilligersgroep zijn zonder inkomsten kunnen wij deze stap
niet zetten en hebben wij beslist om niet in hoger beroep te gaan.
Dat betekent dat wij nu volledig afhankelijk zijn van de ‘goodwill’ van
de projectontwikkelaar en het gemeentebestuur om alsnog aan de vragen van onze
werkgroep ‘Behoud de kerk van Lot’ tegemoet te komen.
Bij deze willen we iedereen bedanken die ons de voorbije jaren heeft
gesteund met hun advies, hun steun en betrokkenheid alsook de Lotse
verenigingen die ons hun vertrouwen hebben geschonken.
Wij hopen vooral dat de realisatie van dit project toch nog ten goede
zal komen van de hele Lotse bevolking.
Namens de Denkgroep ‘Behoud de kerk van Lot’ maart 2020.
(*) Meer informatie kan verkregen worden op het mailadres
<behouddekerkvanlot@gmail.com>
Kerk en Pastorie Lot worden woonzorgcentrum en appartementen
