In 2018 woonden er 431.852inwoners in de Vlaamse Rand
(NVDR: dit zijn ALLE Vlaamse gemeenten die rechtstreeks aan Brussel grenzen),
ofwel 6,6% van de totale bevolking van het Vlaams Gewest. 16,8% van de inwoners
woont er in één van de zes faciliteitengemeenten, de andere 83,2% in de dertien
overige gemeenten van de Vlaamse Rand.
De bevolking groeide er de afgelopen jaren met 8,6%,
dit is sneller dan in het Vlaams Gewest waar het groeipercentage op 6,4% lag.
Die groei concentreerde zich voor een deel in gemeenten uit het noordoostelijke
deel van de Rand zoals Zaventem, Machelen en Vilvoorde. Bevolkingsprognoses
wijzen uit dat het inwonersaantal van de Vlaamse Rand in 20285,9% groter zal
zijn dan vandaag, terwijl het groeipercentage voor het volledige Vlaams Gewest
4,7% bedraagt. Hoewel het verschil in bevolkingsgroei volgens de prognoses dus
licht zal dalen, blijft het wel een beduidend verschil.
Het hele gebied van de Vlaamse Rand beslaat 3,6% van
de totale oppervlakte in het Vlaams Gewest. Met een bevolkingsaandeel van 6,6%
in de totale bevolking van het Vlaams Gewest maakt dat van de Vlaamse Rand een
dichtbevolkt onderdeel van het gewest. Zo bedraagt de bevolkingsdichtheid er
892 inwoners per km2, bijna het dubbel van de dichtheid in het Vlaams Gewest. In
2018 hebben 66.100 inwoners van de Vlaamse Rand een niet-Belgische
nationaliteit. Dat aandeel is significant hoger dan in het Vlaamse Gewest
(8,7%), maar beduidend lager dan in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest
(34,8%).
Tussen de gemeenten onderling zijn er grote
verschillen. Meer dan een kwart van de inwoners in Kraainem (31,0%) en Tervuren
(25%)hebben een niet-Belgische nationaliteit. In Dilbeek, Meise en Merchtem is
dat minder dan 10%. Daarnaast hebben ook heel wat mensen met een Belgische
nationaliteit banden met andere landen. Zo is 36,7% van de inwoners van de
Vlaamse Rand van buitenlandse herkomst, terwijl dat cijfer in het Vlaams Gewest
met 20,5% duidelijk lager ligt. Meer dan de helft van de mensen van
buitenlandse herkomst in de Rand hebben wortels buiten de Europese Unie. Machelen
kent het grootste percentage inwoners van niet-Europese origine (42,1%) van
alle Vlaamse gemeenten.
In de top vijftien van alle Vlaamse gemeenten komen
zeven gemeenten uit de Vlaamse Rand voor. De Vlaamse Rand is één van de meest
geglobaliseerde gebieden in Europa, voor een deeldoor externe migratie maar
voornamelijk door binnenlandse verhuisbewegingen. De nabijheid van de
officieuze hoofdstad van de Europese Unie speelt daarbij een doorslaggevende
rol.
De gemeenten van de Vlaamse Rand vingen de afgelopen
decennia een aanzienlijk deel van de grote hoofdstedelijke bevolkingsgroei
binnen hun grondgebied op. Sinds het jaar 2000 is er sprake van een duidelijke
stijging van inwoners van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest die naar het
Vlaams Gewest verhuizen. Het overgrote deel van hen vestigt zich in de Vlaamse
Rand of in aangrenzende gemeenten van het arrondissement Halle-Vilvoorde. De
tendens waarbij interne migranten zich vanuit Brussel in gemeenten van de
Vlaamse Rand vestigen, kan voor een groot deel toegeschreven worden aan
personen afkomstig uit de internationale migratie. Statistiek Vlaanderen schat dat er tegen 2034 jaarlijks nog 10% meer
Brusselaars richting het Vlaams Gewest zullen trekken.
Bron: Beleidsnota Vlaamse Rand Ben Weyts 2019