Beschrijving en uitleg wandeling “Dag van
de Trage Weg”, Halle, 2019.
Organisatie: werkgroep Trage Wegen Zuidwest Brabant (rik.houthuys@telenet.be), samen met Natuurpunt
Halle, streekvereniging Zenne en Zoniën en de stad Halle.
Deze wandeling werd door het publiek en met
begeleiding en uitleg door een gids gedaan op de Dag
van de Trage Weg in Halle, 20 oktober 2019Vertrekpunt: Halle, rotonde Bevrijdingsplein
("Bascule"), hoek met Wilgenveld. Lengte van de wandeling: 7 km
Parcours van de wandeling in rood,
startpunt ligt helemaal rechts. Achtergrond: Open Street Map.
Neem
N6, Bergensesteenweg, richting Lembeek‐Centrum. Na 250 m rechts de inrit naar de
nieuwe Aldi nemen. Het roodgekleurde fietspad volgen.
Stop 1: de ontwikkeling “Databuild”. Het binnengebied
tussen de N6 en N7 was twee jaar geleden nog een groene oase achter de
huizenrijen langs de steenwegen. Ontwikkeling werd mogelijk door het
provinciaal ruimtelijke uitvoeringsplan “kleinstedelijk gebied Halle”
goedgekeurd in 2016. Al gauw kwam er een bouwaanvraag voor de ontwikkeling van
vier grootschalige kleinhandels, 80 wooneenheden en 350 ondergrondse
parkeerplaatsen. De grondwerken begonnen in juli 2018 en de Aldi ging open op 1
juli 2019… Doorheen het gebied, langs de rand, loopt een fietspad bedoeld als schakel
in de fietsverbinding tussen het station van Halle en de vestigingen van
Colruyt. Er komen ook twee doorsteken voor voetgangers doorheen de nog op te
trekken gebouwen. Voor deze doorgangen zal de stad een publiekrechtelijke
erfdienstbaarheid van doorgang vestigen.
Verkavelingsplan na wijziging en
goedkeuring dd. 1 september 2017. Wij staan op het rode fietspad aan de
zuidrand van het gebied. De straat bovenaan is de Edingensesteenweg; rechts
onderaan is de Bergensesteenweg gelegen. De blauwe pijlen geven bij benadering
de ligging van de doorsteken voor voetgangers weer. De dikke rode lijn is de
fietssnelweg, die vooralsnog links boven dood loopt (we moeten daar even naar
rechts). Volg het fietspad verder omhoog, draai rond de winkels en kom via een
beklinkerd straatje uit op de N7, Edingensesteenweg. Deze oversteken
(aandacht!!) en 200 m naar links richting Hondzocht volgen. De parking van de
hoofdzetel van Colruyt opgaan, richting hoofdingang. Voor de hoofdingang rechts,
door de ruime fietsenstalling. Aan het einde zien we de parking en het nieuwe
parkje Wilgenveld.
Stop 2: het parkje Wilgenveld. De gronden tussen
Wilgenveld en de hoofdzetel van Colruyt werden aangekocht door Colruyt Group
(COLIM cvba) met het oog op het uitbreiden van de kantoren van de hoofdzetel.
Hiertoe was ook een ruimtelijke bestemmingswijziging nodig. Het RUP Wilgenveld
uit 2012 laat het bouwen toe van maximaal 10 kantoorgebouwen met elk een
grondoppervlakte van 1500 m² (op dit ogenblik zijn er vijf kantoorgebouwen, die
gerenoveerd worden; er wordt een nieuwe parking palend aan de huidige parking
aangelegd; op de plaats van de eerste parking kunnen de nieuwe kantoorgebouwen
opgetrokken worden). De ingesloten zone tussen de kantoren en de huizenrijen
werd bestemd als openbaar buurtpark. Als compensatie voor de verdwenen natuur
(hier lagen kleinschalige akkers en boomgaarden) legde Colruyt het parkje met
het wandelpad aan. Het parkje is opengesteld voor het publiek. Het wordt
beheerd samen met de stad en Pro Natura. Het vormt ook een toegangsweg voor
werknemers die van Halle en het station komen.
Volg
de weg aan de rechterrand van het parkje (pad in fijne blauwe steenslag) en kom
via een grote boog uit op het geasfalteerd straatje Wilgenveld.Beschrijving wandeling Dag van de Trage Weg 20
Stop 3: het fietspad Wilgenveld. Dit is de
oorspronkelijke bedding van de spoorlijn Halle‐Edingen.Toen in de jaren 1930 de
twee overwegen aan de Bascule te vaak dicht gingen waardoor het verkeer hinder
ondervond, werd een omleiding aan de zuidzijde aangelegd. De spoorlijn loopt nu
door een diepe sleuf wat verder van Halle‐Centrum. Na de ruimtelijke visie
vallei van de Groebegracht legde de overheid hier een bovenlokale functionele
fietsroute Halle‐Beert. Voorbij het stuk met huizen lag ook de oude spoorweg in
een insnijding. Hier werd een tweesporen betonweg aangelegd. Gek genoeg bleven
de aansluitingen met het asfalt aan beide kanten ongerealiseerd. In juni 2019
voerde de stad dan toch (na aandringen van de werkgroep Trage Wegen Zuidwest
Brabant) die twee cruciale schakeltjes uit, waardoor het nu aangenaam en veilig
fietsen is via deze route. En ook wandelen, in een soort groene tunnel.
Volg
het fietspad (tweesporenbeton) tot het einde op de Demesmaekerstraat. Daar
links (via hetfietspad) tot de spoorweg, dan rechts het nieuwe geasfalteerde
fietspad richting Beert nemen.
Stop 4: het nieuwe fietspad langs de spoorlijn Halle‐Edingen.
De Colruytgroep koos voor alternatieve energie en zelfvoorziening. Een van de
eerste windturbines van België verscheen naast de grote loods op Dassenveld. In
2017 kwam er in de open ruimte richting Beert een uitbreiding van de windturbinecapaciteit
met vier windturbines. Een leidingenstraat was nodig om de opgewekte stroom naar
de bedrijvensite te brengen. Colruyt was bereid om van deze bedding gebruik te
maken voor de aanleg van een nieuw fietspad richting Beert. Het pad sluit aan
op de Pachterweg. Je kunt van daar naar Hondzocht, Beert en de Wolvendries.
Colruytwerknemers, buurtbewoners en mensen op een fietsuitstap maken er allen
gebruik van.
Het
fietspad komt uit aan de spoortunnel van de Pachtersweg. Ga rechtdoor via de
Pachtersweg (verder langs de spoorweg). De landelijke straat buigt weg van de
spoorweg. Na de met houtkanten omzoomde weiden rechts gaan tot de grote hoeve,
rechts, Hof te Lorik.
Stop 5: Hof te
Lorik. Site van een oude hoeve, ontginningskern van het landelijk gehucht
Elbeek, even oud als de stichting van het Merovingisch domein Halle en de Sint‐Martinusparochie,
de oudste parochie van de streek. Verschillende hoven voorzagen het domein en
de parochie van inkomsten, Hof te Lorik was er een van. Lorik is een vervorming
van Horik, rechte hoek (in de loop van de beek de Groebegracht). In de late
middeleeuwen kwam het hof in wereldse handen maar er veranderde weinig aan het
systeem van uitbating door pachters. Later werd het ook “groot hof van Elbeek” genoemd.
De huidige gebouwen dateren van de 17e tot de 19e eeuw, met een imponerende, 36 m lange stroschuur. De
hoeve is geklasseerd als monument en de omgeving met de Elbeekdries als dorpsgezicht
op 12 mei 2005. De 9 ha bijhorende weiden zijn tussen 1995 en 2000 omzoomd met brede
houtkanten.
Ga
verder de helling af en neem na de beek rechts de Beertsestraat. Na 100 m, bij
de oprit naar het eerste huis rechts, rechts (aan de paal van het
wandelknooppunt) de grasweg langs de beek nemen. Al gauw kom je aan een klein
graslandje links: ga erdoor en kom door een gat in het haagje op de Beertsestraat.
Ga even rechts en onmiddellijk links, de helling van Elbeekdries op.Stop 6:
Elbeekdries. De driehoekige, hellende weide werd na de klassering als
dorpsgezicht geherwaardeerd in 2006 met de aanplanting van een meidoornhaag en
de restauratie van het bedevaarderskapelletje onder twee monumentale lindes.
Deze weide is een historische dries, een driehoekige weide, vaak de kern van
een Frankische vestiging. Elbeek (nu Groebegracht) betekent “Hallebeek”. In de
late middeleeuwen was er een versterking die evolueerde naar een buitengoed. Het
kasteel heet "de Motte" op de kaart van Villaret (1745) en komt ook
nog voor op de kaart van Ferraris (1771‐1777), maar niet meer op latere
kaarten. Is het kasteel verdwenen in de tijd van Napoleon? Misschien ook de
onveilige tijden met de Franse inval op het einde van de 17e eeuw, én de
nabijheid van het nabije, veiliger Halle, maakte dat de doorgroei tot dorp “mislukte”:
de dries dommelde weg tot een landelijke uithoek.
Vervolg
rechtdoor (weg met blauwe steenslag in het verlengde van de helling die je
opging) en na het laatste huis de voetweg 52 naar rechts nemen. Aan het einde
kom je op het asfaltwegje Mierenberg Volg
naar links, richting Halle. Op het einde de Demesmaekerstraat oversteken en
rechtdoor de voetweg met steenslag (Witteweg) nemen. Deze daalt naar het
ziekenhuis. Op het einde even rechts en onmiddellijk links de voetweg met
blauwe steenslag (tussen twee omheinde terreinen van het ziekenhuis) nemen.
Stop 7: het ziekenhuis. Gebouwd begin jaren 1990
(start werking 1996) midden in de vallei van de Groebegracht. Een flink stuk
van de laaggelegen valleibodem werd opgehoogd. Dwars door het terrein van het
ziekenhuis lopen twee elkaar kruisende voetwegen: buurtweg 49 en 104. Zij zijn
maargedeeltelijk verlegd en de afsluiting van het ziekenhuisterrein is
eigenlijk een inbreuk op de wet op de buurtwegen en zijn opvolger, het Decreet
op de Gemeentewegen. Dit nieuwe Vlaamse decreet werd van kracht op 1 september
2019 en vervangt de wet op de buurtwegen uit 1841. Alle wetgeving inzake trage
wegen en in bredere zin, alle gemeentelijke wegen, is nu geregeld met dit decreet.
De hoofdlijnen van het nieuwe decreet zijn:
De
kruising van buurtwegen 104en 49 omtrent 1992, net voor de bouw van het
ziekenhuis. Buurtweg 49 loopt van onder naar boven in de foto en verbindt de
Elbeekstraat met de Grote Weide (bovenaan). Buurtweg 104 loopt van links naar
rechts en verbindt de Demaeghtlaan (kruising met Beertsestraat) met de
splitsing Elbeekstraat/Witteweg.Linksboven in de foto de Groebegracht; het
huidige ziekenhuis ligt op het perceel rechts beneden; t.o.v. de toestand in
1992 zijn er heel wat ophogingen gebeurd van de drassige
weiden (foto Jan Decreton).
Regelt de juridische toestand van
alle openbare wegen die door de gemeenten moeten worden onderhouden, zowel
straten als voetwegen. De trage wegen omvatten zowel de klassieke buurtwegen
als feitelijke voetwegen, ontstaan door openbaar gebruik.
Geen
verjaring meer mogelijk van openbare wegen.
Duidelijke basisprincipes bij
afweging van verleggen of afschaffen, in het belang van de trageweggebruiker.
Grotere rol van de gemeenten en
kleinere rol van de provincies.
De Atlas der Buurtwegen blijft van
kracht als legger.
Afstemming met de wetgeving inzake
ruimtelijke ordening (omgevingsvergunning).
Gemeenten
kunnen een eigen afwegingskader voor trage wegen ontwikkelen (binnen de principes
van de wet). Hierbij is publieksinspraak verplicht.
